Geplaatst op:29-06-2023
Bijgewerkt op:30-06-2023 09:09

Overdracht herinneringsmonumenten over aan de gemeente Montfoort.

Donderdag 29 juni was het 80 jaar geleden dat twee Britse Stirling bommenwerpers in Montfoort neerstortten. Daarbij kwamen veertien bemanningsleden om het leven.

Vorig jaar, op dinsdag 21 juni 2022, was de onthulling door het Comité Memorials Montfoort van twee fraaie monumenten in Montfoort.

“Er waren zoveel verhalen,” vertelden Joke de Wissel. “Een neergestort vliegtuig kwam neer in het weiland van mijn opa. Nu kunnen we zijn verhalen nog vertellen.” En Ad vertelde dat zijn toen 12 jarige oom bij de onthulling van het monument vorig jaar met de zoon van een omgekomen bemanningslid had gesproken.

Burgemeester Petra van Hartskamp ontving Het comité donderdag in Het Huis van Montfoort om symbolisch de zorg van de monumenten van hen over te nemen. Ze complimenteerde het comité met hun knappe en stijlvolle onthullingsceremonie.

Overdracht oorlogsmonumenten aan gemeente Montfoort door Hans Elzas:
Geachte aanwezigen wij zijn hier bijeen om de twee oorlogsmonumenten die vorig jaar op 29 juni 2022 in onze gemeente zijn onthuld in eigendom over te dragen aan de gemeente Montfoort.
Nog even kort het ontstaan en verloop van de aktie:

In de loop van 2021 staken een aantal Montfoorters de koppen bij elkaar omdat het hen dwars zat dat er nooit een monument was opgericht als eerbetoon aan de omgekomen bemanning van twee Stirling bommenwerpers die in 1943 in de buurt van Montfoort zijn neergestort toen zij na hun bombardementsmissie op de terugweg naar Engeland werden beschoten door Duitse nachtjagers.

Op 3 februari 1943 rond 23.00 uur stortte de BF 415 met acht manschappen aan boord neer achter de boerderij van de familie Spruit aan Blokland 62. Alle bemanningsleden waarvan 7 Britten en 1 Canadees vonden de dood en liggen begraven op de begraafplaats aan de Julianalaan hier in Montfoort.

Op 29 juni 1943 stortte de Short Stirling bommenwerper brandend neer, net achter de toenmalige boerderij van de familie Roozenboom op Heeswijk. Het toestel lag half in de Hollandse IJssel en half op de walkant aan de Mastwijkerzijde. Zes bemanningsleden, allen Britten kwamen om, slechts één, Harold Mallen de navigator, heeft zich nog met zijn parachute weten te redden. Zij liggen begraven op de begraafplaats Rusthof in Leusden.

Al snel bleek dat bij veel inwoners van Montfoort de wens leefde om voor de omgekomen vliegers een gedenkteken op de plek van de crashes te realiseren en daarmee onze ereschuld aan de mannen die hun leven hebben gegeven voor onze vrijheid in te lossen!

Zo ontstond in eerste instantie het Comité Memorials Montfoort, bestaande uit Ad Spruit, Kees Bazuine, Joke de Wissel en Hans Elzas, dat al snel werd uitgebreid met diverse andere personen, waaronder een investigation team, een tentoonstellingsteam, een websiteteam en mensen die historische feiten en kennis verzamelden en rangschikten met daarin een belangrijke rol voor Ben van Drogenbroek. Om logistieke redenen is dit tijdelijk Comité Memorials Montfoort onder het 4 en 5 mei comité Montfoort gehangen.

Vooral het investigation team, bestaande uit Kees Bazuine, John Beswick en Jan Molenaar uit Amersfoort heeft dankzij intensief speurwerk de nabestaanden van de omgekomen bemanningsleden weten te achterhalen en georganiseerd dat deze familieleden ook daadwerkelijk naar Montfoort zijn overgekomen om de onthulling van de monumenten bij te wonen.

Vermeld dient te worden dat het Comité Memorials Montfoort veel ondersteuning heeft ontvangen vanuit het bestuur van de gemeente Montfoort. Hierbij moeten zeker Lenie Pol en onze burgemeester Petra van Hartskamp genoemd worden.

Daarnaast zijn wij grote dank verschuldigd aan Jeroen en Jessica Spruit van Blokland 62, voor wiens boerderij het Blokland-monument is geplaats, die alle medewerking hebben gegeven bij de realisatie en tevens het dagelijks onderhoud op vrijwillige basis op zich hebben genomen.

Eenzelfde woord van dank gaat richting de heer Mark van Eldik, die belangeloos een stuk van zijn grond aan de Mastwijkerdijk beschikbaar stelde voor plaatsing van het Heeswijk-monument en daar zelf ook nog een fraaie rustplek naast heeft gerealiseerd.

En natuurlijk verdienen de vele inwoners van Montfoort veel lof voor hun donaties en inspanningen en hetzelfde geldt voor onze ondernemers die ruimhartig financiële ondersteuning hebben geboden.

Vooral de door het Comité Memorials Montfoort opgezette akties om Engelse drop -gesponsord door Jumbo- en herinneringskaarsen te verkopen vonden gretig aftrek.
Ook dank aan het Prins Bernardfonds dat een niet onaanzienlijke duit in het zakje heeft gedaan en ook het KF Heinfonds ondersteunt het project financieel.

Het uiteindelijk resultaat was een prachtige en waardige onthulling van de twee monumenten met ondersteuning van vele organisaties waarbij veel dank uitgaat naar onze nederlandse luchtmacht die met een indrukwekkende fly-by de omgekomen vliegers wilde eren. Maar ook vele andere organisaties, zowel maatschappelijk als historische verenigingen alsmede individuele personen hebben een onmisbare bijdrage geleverd.

Met de realisatie van de twee oorlogsmonumenten zit de taak voor het Comité Memorials Montfoort erop!
Wel zullen we nog afwerking doen aan de website en het educatieve scholenprogramma maar het Comité zal zichzelf binnen afzienbare tijd opheffen nu haar missie is volbracht.

Vandaar dat wij nu hier bijeen zijn omdat de twee oorlogsmonumenten moeten worden ondergebracht onder de vleugels van de Montfoortse bevolking en wij als Comité Memorials Montfoort de monumenten met een gerust hart toe vertrouwen aan de goede zorgen van de gemeente Montfoort.

De overdracht is formeel vastgelegd in een brief van de gemeente aan het Comité Memorials Montfoort waarbij wij de laatste afsluitende zin in dit document bijzonder waarderen.

Die luidt namelijk:
Het College dankt afsluitend het Comité Memorials Montfoort voor de realisatie van beide monumenten en zegt u toe goed voor de monumenten te zullen zorgen. Nog los van het feit dat het kunstwerken zijn die het op zichzelf al verdienen om zorgvuldig behouden te worden voor de toekomst zullen wij het eerbetoon dat met de monumenten gebracht wordt daarbij niet uit het oog verliezen.

Als symbolische overdracht heeft het Comité Memorials Montfoort een fotocompositie van beide monumenten laten afdrukken -met een tekst op de achterzijde- die wij hierbij graag aan de burgemeester willen overhandigen in de hoop dat de afbeelding ergens een mooi plaatsje krijgt in het Huis -of liever- òns Huis van Montfoort.

Een ereschuld is hiermee ingelost!
Dank u wel !
29 juni 2023